Με αφορμή έναν στίχο του Τίτου Πατρίκιου της Αλέκας Κατσουλίδη (απόσπαμα από το βιβλίο Ψιτ, κριτικά κείμενα)

 

«Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα»

Τίτος Πατρίκιος

Να σταθείς στη λέξη σήμερα, για να προσδιορίσεις τη σημασία αλλά και τη θλίψη ή την οδυνηρή διαπίστωση του ποιητή για την αναποτελεσματικότητα της ποίησης στο παρόν. Μια απογοήτευση που άλλους τους οδηγεί στην εγκατάλειψη της γραφής κι άλλους απλώς στη συνειδητοποίηση. Στην παραδοχή της αλλαγής των αξιών, των κατευθύνσεων, της φοράς των πραγμάτων, της μεταβολής των πεποιθήσεων, της αλλαγής συνθηκών. Δεν υπάρχουν πόλεμοι, σιωπούν οι σάλπιγγες. Κι αν ο κόσμος έγινε μικρός, κι αν τα πάντα γίνονται γνωστά σε μηδέν χρόνο, κι αν το «internet» διανυκτερεύει, η εξατομίκευση του αγώνα περιόρισε τις αγωνιστικές εξορμήσεις. Οι γίγαντες και οι Γολιάθ παλεύουν σε αρένα οικονομική και οι κοινωνικές επιλογές ακολουθούν ή δεν ακολουθούν παρά ασυνεπώς. Ποιος νοιάζεται; Το συλλογικό ασυνείδητο (ή συνειδητό) μόνο για το «μάννα» διακινδυνεύει. Και ο πόλεμος των άστρων έχει κλείσει τις διαρροές κι έχει καλύψει τα κενά των πολιτισμικών δρωμένων. Η σπαρτιάτικη νοοτροπία έχασε την ισχύ της και ο αμοραλισμός επιδεικνύεται ασυστόλως. Πώς ζητάς, κύριε ποιητή, να βγάλεις από τη ροή του Χρόνου τον άνθρωπο και να αφυπνίσεις συνειδήσεις;

Ποιες μάζες;... Το πολύ μια λύτρωση ατομική...

Δεν παύει όμως να ’ναι μια λύτρωση.

Έστω.

Κι αν οι δικτατορίες περιόρισαν τις ακτίνες δράσης τους, δεν έπαψαν να ρυθμίζουν οι πολυτεχνικές τα πάγια δικαιώματα κάποιων άλλων δικτατόρων. Κάποτε λέγονταν στρατηγοί - αυτοκράτορες, σήμερα λέγονται πολιτικοί διανοούμενοι, τρομοκράτες ιδεολόγοι. Μπερδεμένα πράγματα. Τα πάνω κάτω. Οι εξουσιαστές σηκώνουν τα χέρια ψηλά και απαιτούν σύμπραξη σε πολεμικές εξορμήσεις. Αναζητούν οπαδούς, συμμάχους στην ενοχή και πράκτορες στα κατεστημένα –ή κατακτημένα – των αδύνατων

μερών.

Ώς πότε οι ποιητές θα τρέφονται με ψευδαισθήσεις;

Και βέβαια είμαι σίγουρη ότι κάποτε, πριν την Επανάσταση, θα το πίστευε ο καθείς. Δεν μπορεί να μην σας είναι γνωστός ο Φεραίος και Το πολεμιστήριο σάλπισμα. Ο Θούριος και το Φυσικής απάνθισμα. Και το πώς την πλήρωσε στα αυστριακά σύνορα με τις «παρεκτροπές» του. Ούτε ο Τυρταίος μάς είναι άγνωστος. Όπως δε μας είναι άγνωστο πώς διώχτηκε ο Κίμων από τους ιθύνοντες Σπαρτιάτες για πολιτικούς λόγους. Πάντα συντρέχει κάποιος λόγος και η πολιτική που απαιτεί θυσίες και ολοκαυτώματα, αμαυρώνει αυτές τις εξιλαστήριες θυσίες, ανιχνεύοντας εξιλαστήρια θύματα. Βλέπε Μικρασιατικό και Εμφύλιο. Πότε ενώνονταν οι μάζες; Πότε εγκατέλειπαν τη διχόνοια και τα «μικροπολιτικά» αισθήματα; Το δολερό της σκήπτρο –που λέει ο Σολωμός– δεν εγκαταλείπει παρά όταν ο Αννίβας είναι προ των πυλών. Ο κίνδυνος καραδοκεί. Παύει ο κίνδυνος; Σιωπητήριο σάλπισμα.

Και προ παντός όχι αυταπάτες. Που λέει και ο Αναγνωστάκης.

Άραγε γι’ αυτό σταμάτησε να γράφει;

Γι’ αυτό κι εγώ δεν γράφω πια

για να προσφέρω χάρτινα ντουφέκια... 

Τίτος Πατρίκιος.

Γράφει όμως για μια λύτρωση ατομική, να ρίξει λίγο φως στην πλαστογραφημένη μας ζωή.

Αυτός είναι ο ποιητής. Δεν το βάζει στα πόδια αλλά κρατάει μια θέση:

η θέση του μαχητή χωρίς τα όπλα. Η φαρέτρα δεν περιέχει πολεμικές τεχνικές, αλλά δεν παύει να παλεύει με το σκοτάδι. Όσο μπορεί, κι όσο αντέχει. Και αντέχει.

Αλέκα Κατσουλίδη

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα  (πηγή βιβλιοnet)

Η Αλέκα Κατσουλίδη γεννήθηκε στη Μεσσήνη Μεσσηνίας. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορικό-Αρχαιολογικό), και δίδαξε επί τριάντα δύο χρόνια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Έργα της:

Σοφοκλέους «Φιλοκτήτης»,έμμετρη μετάφραση, 1967,
τις ποιητικές συλλογές: «Απολιθώματα», 1973,
«Όψη κι ανάποδη», 1983, «Έπεα πτερόεντα», 1998,
«Το τίποτα του Καθενός», Εκδόσεις Φιλιππότη, 2008,
«΄Απτερος», Εκδόσεις Βεργίνα, 2013,
«Τι κι αν;» Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση 2015,
τα «Εφημερ(ιδ)ογραφήματα», 2019 και
Πρεσβυτέρα Ιωάννα, Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση, 2023.
Πεζά: «Άσπρο- μαύρο - stop», αυτοβιογραφία 2003,
«Σήμερα είναι…Χθες», μυθιστόρημα, Εκδόσεις ΑΛΜΑ, 2005,
«Ο Έφεδρος Φενεάτης», βιογραφία 2009,
«Η Εμμονή του Συνταγματάρχη»: Μυθιστόρημα, Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση, 2017
«Μικροί θεοί», Φιλοσοφικό δοκίμιο, Εκδόσεις Βεργίνα, 2013.

Επιμέλεια ανάρτησης: Σταυρούλα Δεκούλου