«Η Αιώνια Στιγμή της Ανατροπής Διπλα σου», κος Μηδέν

[ Platonic Conversation (1925) Felice Casorati ]

Ανοικοδομώ τη σάρκα, τους μύες και το δέρμα

σε μια άσεμνη άρθρωση

μη γεννήσει η εμπιστοσύνη φόβου αφορμή.

Θλιβερός είναι ο θάνατος μόνο μεταξύ των αδυνάτων.


Άστε με να κοιμηθώ δίπλα σας |

κρατήστε με μυστικό σας.

Δείξτε εκτίμηση στην χειμωνόδαρτη ικέτιδα της δικής σας μοίρας,

δεν έχω μυρωδιές, κι ανέλπιστα Άστε με να ονειρευτώ,

αποδιωγμένη, ούτε συναισθήματα έχω.


Μου αρέσει να με βλέπετε σαν δέντρο,

με τα κλαδεμένα κλαδιά του,

απαντοχή γενείτε μου και σκέπη ενάντια

στις εγκαταλελειμμένες μου φωλιές απ’ τη

βιασύνη των αφίξεων και των αναχωρήσεων |


[...]


«Ω, αίσθηση αγαλλίασης

ονειρεύτηκα να πεθαίνω δίπλα σας,

κρυμμένος από τα φώτα της πόλης,

μετά από τη μαχαιριά της γλώσσας σας πάνω μου, 

στο παρκάκι μπροστά στην παλιά βουλή |

Η τρυφερότητά σας, θυμάμαι, ήταν μια πληγή

στη συνήθεια του μίσους, Μια ενέδρα, επίσης.

μια στοργική επαγρύπνηση ανάμεσα

στις αιχμηρές πέτρες της επιθυμίας σας»


Φταίνε οι μνήμες, βλέπετε,

αυτά τα ιερά αντικείμενα,

οι κυκλικές ολοστρόγγυλες,

σωστές επαναστάσεις

τ’ απαλά, λευκά μου μάγουλα.


[...]


Αγιάστε το δέρμα μου που καλύπτεται

απ’ το πάθος των λέξεών σας.

Αποδεχτείτε την έλλειψη ντροπής μου

την σεμνοπρόσωπη την όψη μου,

καταπατήστε τα μυρμήγκια της ελπίδας.


«την θηλυκή πλευρά μου

πνίξανε τόσα γυναικεία χέρια πλοκάμια χταποδιού.

Βασσαρίδες διαμέλισαν

τρώγοντας ωμό το καρβουνιασμένο κρέας μου.

κατακρεουργημένος - ψάχνοντας για ουρανό-

θρασύχειρα δάχτυλα μετουσιώνονταν σε στρατιώτες

υπηρέτες κι με ‘πνιγαν σφίγγοντάς με ως γάμπες κισσοί,

κόκκινοι σαν κραυγή,

ως αίμα ρέον, στιγμές σιωπής συγκεντρώνονταν στο στήθος μου,

και δεν μπορούσα να αναπνεύσω,

γίνονταν παρελθόν, μέχρι κάποιες

επέστρεφαν στο μέλλον

ποτάμι από υγρές παπαρούνες»


[...]


Και εγώ που διάβασα στην Ναντια του Μπρετόν

οτι ο Έρωτας ειναι φωτιά,

να που τελικά σας δείχνω ότι είναι νερό

και το νερό δεν φυλακίζεται στα δάχτυλα,

ρέει, χωρίς να ανήκει φυτεμένο

μεταξύ των μηρών του νου.


«περιμένω να με κάνετε, το γεύμα σας - Θα συγχωνευτώ μαζί σας |

από έφηβος έμαθα να φλερτάρω με την καταστροφή,

να υπηρετώ την κάθε εξουσία θρησκείας

έστιν όλως αναιδής όλως αιματωμένος

ακόμα και μαδώντας μαργαρίτες σε βρώμικα πλακάκια»

[...]

Να το ξέρετε, Η σωτηρία χρειάζεται βαθειά φροντίδα !

μόνο με ‘σας ξεχνώ όλες μου τις λέξεις

και αφου ο ερωτας είναι διττός

εσείς κι εγώ είμαστε αυτός


[ δύο πτώσεις, μια ανάσα,

μια αιωνιότητα που διαρκεί

μόνο μια στιγμή ]

Διαβάστε ολόκληρο το ποίημα πατώντας ΕΔΩ  

Επιμέλεια ανάρτησης: Σταυρούλα Δεκούλου

"Ταξίδι χωρίς αποσκευές" Κατερίνα Ντούγκα-Κοτοπούλου

Ταξίδι χωρίς αποσκευές – Κατερίνα Ντούγκα-Κοτοπούλου

Εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος

Έκλεισα το βιβλίο συγκλονισμένη. Βουβή, με τα μάτια υγρά όχι μόνο γιατί με είχε αγγίξει βαθύτατα, αλλά και γιατί μέσα μου ξαφνικά ένιωσα μια δικαίωση. Δεν είμαι μόνο εγώ που αναρωτιέμαι, που συλλογίζομαι, που αναζητώ. Δεν είμαι μόνο εγώ που τρομάζω. Έσφιξα το βιβλίο στην αγκαλιά μου, ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης για όσες σκέψεις μου βρήκα μέσα του.

Μια τρύπια τσέπη. Αυτό είναι ο άνθρωπος. Μια τρύπια τσέπη που τίποτα υλικό δεν μπορεί να πάρει μαζί του, καθιστώντας αυτόματα μάταιη κάθε προσπάθεια πλουτισμού και ικανοποίησης των εφήμερων επιθυμιών μας. Γιατί το πολυτιμότερο αγαθό που μας χαρίζεται πάνω στη γη είναι ο χρόνος. Μια χρονική διάρκεια διαφορετική για τον καθένα μας, με απρόοπτα ή όχι. Ένα μακρύ ή σύντομο πέρασμα πάνω στον κόσμο της ύλης με απώτερο σκοπό να ανακαλύψουμε την ψυχή και να χορτάσουμε την καρδιά.

Οι άνθρωποι, πομποί και δέκτες σκέψεων και συναισθημάτων συχνά λειτουργούν σαν καθρέπτες που πάνω τους προβάλλονται οι σκέψεις και οι επιθυμίες μας και αυτό καθαυτό μας κάνει να τους βλέπουμε τόσο οικείους, τόσο όμοιους με εμάς που μέσα από αυτούς αγαπάμε την εικόνα μας και ερωτευόμαστε τον επίπλαστο εαυτό μας.

Όμως ποιοι πραγματικά είμαστε εμείς; Τι θέλουμε στ’ αλήθεια; Τι αναζητάμε; Πόσα όνειρα κι επιθυμίες δεν ξεστομίστηκαν ποτέ στην κατά συνθήκη ζωή μας, ώστε να υπηρετούμε με ακρίβεια τον ρόλο που επιλέξαμε ή μας επιδόθηκε. Πόσο νωρίς σταμάτησε η αναζήτηση του εσώτερου εαυτού μας και η αποκρυστάλλωση των ενδόμυχων σκέψεών μας. Πόσα όνειρα αφήσαμε ανεκπλήρωτο ή πόσα όνειρα εκπληρωμένα δεν ήταν ποτέ στ’ αλήθεια δικά μας;

Η Κατερίνα Ντούγκα Κοτοπούλου σπάει το φράγμα που χωρίζει τους ζωντανούς από τους νεκρούς. Γίνεται η φωνή μετά τη σιωπή και η ύπαρξη στη διάσταση του κενού. Αναζητά, αποκαλύπτει, μαρτυρά όλα όσα επιμελώς αποφεύγουμε να ξεστομίσουμε. Αναμετράται με τον εαυτό της και αξιολογεί τις κατασκευές της ζωής της. Αυτές που ορίζουν την επίπλαστη επιτυχημένη πορεία της ζωής μας. Αυτές που κλείνοντας τα μάτια δείχνουν πόσο μάταια κατασπαταλήσαμε τον λίγο χρόνο μας πάνω στη ζωή.

Θαρρετά αποκαλύπτει τις αλήθειες, ορθώνει τη φωνή της και διεκδικεί μια συγγνώμη εαυτού. Μια συμφιλίωση και μια συγχώρεση για κάθε συνθηκολόγηση που επέτρεψε να ορίσει τον χρόνο της στη γη. Το βιβλίο της, ένα σεισμός, ένα τράνταγμα που όλοι πρέπει να διαβάσουμε και να νιώσουμε για να μπορούμε να αναμετρηθούμε με το σαρκίο μας όταν θα οδεύει στην τελευταία του κατοικία. Ένας ειλικρινής διάλογος με όσα κρύβουμε μέσα μας και όσα πραγματικά επιθυμούμε για να μην είναι μάταιο το πέρασμά μας πάνω στη γη.

Είναι αλήθεια, το τελευταίο μας ταξίδι είναι χωρίς αποσκευές, όπως λέει και η συγγραφέας, γιατί η αγάπη, η αξία, τα όνειρα, τα θέλω, δεν χωρούν πουθενά και δεν θα πρέπει να χωρούν. Οφείλουν να είναι φάροι αναμμένοι που θα μας δείξουν τον δρόμο για το τελευταίο ταξίδι της ψυχής μας, αλλά και τα ίχνη για να μας βρίσκουν όσοι στ’ αλήθεια μας αγάπησαν.

Σταυρούλα Δεκούλου

Κριτικός σχολιασμός της Σοφίας Σκλείδα για την ποιητική συλλογή "Σε έντυσα Έρωτα" της Σταυρούλας Δεκούλου

 

«ΣΕ ΕΝΤΥΣΑ ΕΡΩΤΑ», της Σταυρούλας Δεκούλου, Εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 2020

Κριτικός Σχολιασμός

Η ποιητική συλλογή «Σε έντυσα έρωτα», της εκλεκτής συγγραφέως, Σταυρούλας Δεκούλου,  αποτελεί έναν ύμνο στην αγάπη και τον έρωτα, διαποτισμένο από προσωπικές ανησυχίες και υπαρξιακές αναζητήσεις. Διακρίνεται από έντονη συναισθηματική φόρτιση και βαθιά εσωτερικότητα. Κάθε ποίημα ενσωματώνει εικόνες από τη φύση και την καθημερινή ζωή, ενώ συνδυάζει το προσωπικό βίωμα με συμβολισμούς, δημιουργώντας έτσι έναν διαρκή διάλογο μεταξύ του "εγώ" και του κόσμου γύρω. Ο έρωτας, η αγάπη, η απώλεια και ο χρόνος κυριαρχούν ως θεματικές, προσφέροντας στον αναγνώστη μια ποιητική διαδρομή, που ακουμπά τόσο τις χαρές όσο και τις λύπες της ανθρώπινης εμπειρίας.

Ο τίτλος του εν λόγω έργου, «Σε έντυσα έρωτα», είναι έντονα συμβολικός. Αρχικά, το ρήμα "έντυσα" παραπέμπει στην αίσθηση της φροντίδας, της προστασίας και της δημιουργίας ενός περιβάλλοντος ασφάλειας και ζεστασιάς. Συνδυάζοντάς το με τη λέξη "έρωτα", η οποία από μόνη της φέρει το πάθος, την ένταση και την επιθυμία, δημιουργείται η εικόνα μιας πράξης αγάπης, που δεν είναι μόνο σωματική αλλά και ψυχική.

Από την άλλη, ο έρωτας, ως ένδυμα, δείχνει ότι δεν είναι απλώς ένα αίσθημα, αλλά κάτι που "φοριέται", που περιβάλλει τον άλλον, ενισχύοντας τη σύνδεση μεταξύ των δύο, υποδηλώνοντας τη βαθιά επίδραση που έχει ο έρωτας πάνω στο άτομο, αφού καλύπτει κάθε πτυχή της ύπαρξής του.

Συνολικά, ο τίτλος προσδίδει μια αίσθηση ολοκληρωτικής αφοσίωσης και προσωπικής θυσίας, όπου ο ένας προσφέρει στον άλλον τον έρωτα ως ένδυμα, προστατευτικό, αλλά και γεμάτο ζωντάνια. Αυτή η αίσθηση είναι συχνά κεντρικό θέμα στην ποίηση, ιδιαίτερα σε ποιητικές συλλογές που ασχολούνται με τις ανθρώπινες σχέσεις και τα βαθιά συναισθήματα.

Σύμφωνα με τα προηγούμενα, η γενικότερη θεματολογία της συλλογής περιστρέφεται κυρίως, γύρω από τον έρωτα και τη συντροφικότητα, όπως φαίνεται στα ποιήματα "Απόψε", "Σ’ ονειρεύομαι θάλασσα" και "Κράτα με, αγάπη μου, σφιχτά". Η αγάπη εδώ εκφράζεται ως μια δύναμη, που έχει τη δυνατότητα να θεραπεύει, να συνδέει, αλλά και να προκαλεί πόνο.

Ταυτόχρονα, οι εικόνες της φύσης χρησιμοποιούνται συχνά ως συμβολικά μέσα, που αποτυπώνουν τα εσωτερικά συναισθήματα της ποιήτριας: η θάλασσα, ο άνεμος, η βροχή, τα λουλούδια και οι εποχές συμβολίζουν τις αλλαγές, τις επιθυμίες και τις αγωνίες του έρωτα.

«…Κράτα με, αγάπη μου, σφιχτά σε τούτο το ταξίδι που ’ναι χωρίς προορισμό και μοιάζει δίχως τέλος. Τίποτα δεν αποζητώ μονάχα σαν φτάσουμε στο τέρμα να συνεχίσουμε τον δρόμο μας μαζί. Κράτα με, αγάπη μου, σφιχτά…».

«…Ο έρωτας είναι ατσάλι... θέλει φωτιά... Να λιώνει μέσα στα καλούπια κι ύστερα πάγο... να δίνει σχήμα στον κόσμο από την αρχή…»

Η γλώσσα της ποιητικής συλλογής είναι έντονα λυρική, γεμάτη αισθησιασμό και αλληγορίες. Η ποιήτρια χρησιμοποιεί πλούσιες μεταφορές και εικόνες για να αποδώσει τις λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις. Φράσεις όπως "Θα γίνω μελάνη / και καταμεσής της καρδιάς σου / θα υπογράψω την κτήση μου" (Απόψε), εκφράζουν την έντονη επιθυμία για συναισθηματική ένωση και διεκδίκηση της αγάπης. Παράλληλα, η χρήση των στοιχείων της φύσης, εμπλουτίζει τις εικόνες και τις μεταφορές, δημιουργώντας έναν ζωντανό, αισθητηριακό κόσμο.

Έτσι, ο τρόπος έκφρασης είναι άμεσος και βαθιά προσωπικός, με την ποιήτρια να εξομολογείται τις πιο κρυφές της σκέψεις και επιθυμίες. Ο έρωτας παρουσιάζεται ως κάτι ιερό, αλλά και γεμάτο ένταση, με την συγγραφέα να παλεύει με τα συναισθήματά της, όπως φαίνεται στο ποίημα "Ανομολόγητες αλήθειες": "Εκεί στην άκρη των ματιών μου να στοχεύεις. / Ν’ ανασκαλεύεις πεθυμιές ανομολόγητες".

Η έκφραση της αγάπης είναι συχνά δραματική και γεμάτη πάθος, ενώ η αναφορά στη μοναξιά και την απόσταση ("Σ’ ονειρεύομαι θάλασσα / κι ας ναυαγώ κάθε δειλινό / στη μοναξιά μου"), δείχνει την πάλη ανάμεσα στην επιθυμία και την απογοήτευση.

Με αυτόν τον τρόπο, ο βαθύτερος σκοπός της συγγραφέως φαίνεται να είναι η εξερεύνηση των ορίων του έρωτα και της ανθρώπινης ύπαρξης. Μέσα από την ποίησή της, προσπαθεί να αποδώσει την πολυπλοκότητα της αγάπης και των σχέσεων, ενώ ταυτόχρονα εκφράζει την αγωνία της για το πέρασμα του χρόνου και την αδυναμία του ανθρώπου να κρατήσει σταθερό κάτι τόσο φευγαλέο όπως ο έρωτας. Η ποιητική φωνή αναζητά την αιωνιότητα μέσα από τις στιγμές του πάθους και της έντασης, αλλά και τη συμφιλίωση με την απώλεια και τη μοναξιά.

Πολλοί τίτλοι, όπως "Κράτα με, αγάπη μου, σφιχτά", "Εγώ, αγάπη μου", "Ο έρωτας... ξέρεις" και "Θα σ’ αγαπώ τις Κυριακές", υποδηλώνουν μια βαθιά εξερεύνηση των ερωτικών συναισθημάτων και των σχέσεων. Υπάρχει μια αίσθηση νοσταλγίας και ρομαντισμού, καθώς και αναζήτηση της ουσίας της αγάπης.

Τα ποιήματα, "Χρονικός επαναπροσδιορισμός", "Στιγμές φωτός" και "Υπήρξα νύχτα", προτείνουν μια διάθεση αναστοχασμού, όπου η ποιήτρια επανεξετάζει το παρελθόν της, τις μνήμες και τις αναμνήσεις που το πλαισίωσαν και το διαμόρφωσαν.

Παράλληλα, τα ποιήματα "Φτερουγίσματα", "Φθινόπωρα..." και "Κόκκινη θάλασσα", δείχνουν την ιδιαίτερη σχέση με τη φύση και τη χρήση της ως φόντο για την εξερεύνηση συναισθημάτων. Αντιπροσωπεύουν τις αλλαγές και τις μεταπτώσεις, που βιώνει ο άνθρωπος, συνδέοντας τη φύση με την ανθρώπινη ψυχή.

Έπειτα, τα ποιήματα "Ο μεγαλύτερος εχθρός της αγάπης είναι ο άνθρωπος" και "Ποίημα γυμνό", υποδεικνύουν τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάποιος στις σχέσεις του. Υπάρχει η αίσθηση της ανθρώπινης αδυναμίας και της αναζήτησης για κατανόηση και αποδοχή.

Ειδικότερα, στο ποίημα "Πυξίδα", γίνεται αναφορά στην αναζήτηση της αλήθειας και της προσωπικής αναγέννησης, όπου η πυξίδα –ως σύμβολο κατεύθυνσης– αποτελεί μεταφορά για την εσωτερική καθοδήγηση του ατόμου. Η επανάληψη του "μία πυξίδα... εσύ" υποδηλώνει ότι η λύση βρίσκεται μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο, που πρέπει να αποδεχτεί την αλήθεια του και να αφήσει πίσω τις αμφιβολίες και τους φόβους του. Η διαδικασία του να βρει κανείς τον προσανατολισμό του, μοιάζει με το ταξίδι προς την αυτογνωσία, κάτι που το καθιστά βαθύτατα υπαρξιακό ποίημα.

Ανατρέχοντας στα υπόλοιπα ποιήματα, παρατηρείται έντονη χρήση φυσικών εικόνων για να εκφραστούν ερωτικές, ψυχικές και πνευματικές καταστάσεις. Η θάλασσα, τα λουλούδια, τα αστέρια, το φεγγάρι, το φθινόπωρο, όλα λειτουργούν ως αντανάκλαση των συναισθημάτων. Η ποιήτρια μετουσιώνει τον έρωτα σε φύση και το αντίστροφο, κάνοντας την αγάπη, την επιθυμία και τη λύπη οργανικό κομμάτι του περιβάλλοντος. Πολλά από τα ποιήματα περιγράφουν το πώς τα φυσικά στοιχεία καθρεφτίζουν τις αλλαγές και τα σκιρτήματα της ψυχής, ενώ οι ερωτικές σκηνές συχνά καταλήγουν να συνοδεύονται από ισχυρά σύμβολα, όπως ο άνεμος ή το κύμα.

Μια ακόμα κοινή θεματική των ποιημάτων είναι η εξερεύνηση της ψυχής μέσα από δοκιμασίες, αντιφάσεις και αντιπαραθέσεις, όπου συχνά η φωνή της συγγραφέως ταλαντεύεται ανάμεσα στην αβεβαιότητα και την αποδοχή του εαυτού. Η χρήση εικόνων, όπως το χτίσιμο κάστρων στην άμμο ή η θάλασσα που αλλάζει χρώμα, υποδηλώνουν τη φευγαλέα φύση της ζωής και της επιθυμίας. Αρκετά ποιήματα αποκαλύπτουν ότι η αποδοχή της παράδοσης και η αναγνώριση των παθών επιτρέπουν στον άνθρωπο να φτάσει στη λύτρωση.

Συνολικά, η ποιητική αυτή συλλογή εξερευνά ζητήματα εσωτερικών συγκρούσεων, πάθους και αυτογνωσίας, καθώς και την ομορφιά και την επώδυνη διάσταση των ανθρώπινων εμπειριών, μέσα από έντονες μεταφορές και λυρικές εικόνες της φύσης. Τα ποιήματα είναι πλούσια σε συναισθηματική ένταση και φιλοσοφικές προεκτάσεις, διανθισμένα με προσωπικά βιώματα και μυθολογικά στοιχεία, προσφέροντας μια βαθιά και πολυδιάστατη αναγνωστική εμπειρία.

«…Έλα με δύο χέρια γεμάτα αντίδωρα αγάπη να φιλέψουμε της γης τους πονεμένους στης Κυριακής τη λειτουργία…»

«…Προσμένω μια μενεξεδένια αυγή ν’ αγκαλιάσει το βλέμμα μου. Καρτερώ μια βροχή απ’ άνθη κερασιάς να με βαφτίσουν και πάλι ΖΩΗ!»

Σοφία Σκλείδα, Φιλόλογος, Συγγραφέας, Διδάκτωρ Συγκριτικής Παιδαγωγικής, Μέλος του Δ.Σ της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών

 

 

 

 

 

Με αφορμή έναν στίχο του Τίτου Πατρίκιου της Αλέκας Κατσουλίδη (απόσπαμα από το βιβλίο Ψιτ, κριτικά κείμενα)

 

«Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα»

Τίτος Πατρίκιος

Να σταθείς στη λέξη σήμερα, για να προσδιορίσεις τη σημασία αλλά και τη θλίψη ή την οδυνηρή διαπίστωση του ποιητή για την αναποτελεσματικότητα της ποίησης στο παρόν. Μια απογοήτευση που άλλους τους οδηγεί στην εγκατάλειψη της γραφής κι άλλους απλώς στη συνειδητοποίηση. Στην παραδοχή της αλλαγής των αξιών, των κατευθύνσεων, της φοράς των πραγμάτων, της μεταβολής των πεποιθήσεων, της αλλαγής συνθηκών. Δεν υπάρχουν πόλεμοι, σιωπούν οι σάλπιγγες. Κι αν ο κόσμος έγινε μικρός, κι αν τα πάντα γίνονται γνωστά σε μηδέν χρόνο, κι αν το «internet» διανυκτερεύει, η εξατομίκευση του αγώνα περιόρισε τις αγωνιστικές εξορμήσεις. Οι γίγαντες και οι Γολιάθ παλεύουν σε αρένα οικονομική και οι κοινωνικές επιλογές ακολουθούν ή δεν ακολουθούν παρά ασυνεπώς. Ποιος νοιάζεται; Το συλλογικό ασυνείδητο (ή συνειδητό) μόνο για το «μάννα» διακινδυνεύει. Και ο πόλεμος των άστρων έχει κλείσει τις διαρροές κι έχει καλύψει τα κενά των πολιτισμικών δρωμένων. Η σπαρτιάτικη νοοτροπία έχασε την ισχύ της και ο αμοραλισμός επιδεικνύεται ασυστόλως. Πώς ζητάς, κύριε ποιητή, να βγάλεις από τη ροή του Χρόνου τον άνθρωπο και να αφυπνίσεις συνειδήσεις;

Ποιες μάζες;... Το πολύ μια λύτρωση ατομική...

Δεν παύει όμως να ’ναι μια λύτρωση.

Έστω.

Κι αν οι δικτατορίες περιόρισαν τις ακτίνες δράσης τους, δεν έπαψαν να ρυθμίζουν οι πολυτεχνικές τα πάγια δικαιώματα κάποιων άλλων δικτατόρων. Κάποτε λέγονταν στρατηγοί - αυτοκράτορες, σήμερα λέγονται πολιτικοί διανοούμενοι, τρομοκράτες ιδεολόγοι. Μπερδεμένα πράγματα. Τα πάνω κάτω. Οι εξουσιαστές σηκώνουν τα χέρια ψηλά και απαιτούν σύμπραξη σε πολεμικές εξορμήσεις. Αναζητούν οπαδούς, συμμάχους στην ενοχή και πράκτορες στα κατεστημένα –ή κατακτημένα – των αδύνατων

μερών.

Ώς πότε οι ποιητές θα τρέφονται με ψευδαισθήσεις;

Και βέβαια είμαι σίγουρη ότι κάποτε, πριν την Επανάσταση, θα το πίστευε ο καθείς. Δεν μπορεί να μην σας είναι γνωστός ο Φεραίος και Το πολεμιστήριο σάλπισμα. Ο Θούριος και το Φυσικής απάνθισμα. Και το πώς την πλήρωσε στα αυστριακά σύνορα με τις «παρεκτροπές» του. Ούτε ο Τυρταίος μάς είναι άγνωστος. Όπως δε μας είναι άγνωστο πώς διώχτηκε ο Κίμων από τους ιθύνοντες Σπαρτιάτες για πολιτικούς λόγους. Πάντα συντρέχει κάποιος λόγος και η πολιτική που απαιτεί θυσίες και ολοκαυτώματα, αμαυρώνει αυτές τις εξιλαστήριες θυσίες, ανιχνεύοντας εξιλαστήρια θύματα. Βλέπε Μικρασιατικό και Εμφύλιο. Πότε ενώνονταν οι μάζες; Πότε εγκατέλειπαν τη διχόνοια και τα «μικροπολιτικά» αισθήματα; Το δολερό της σκήπτρο –που λέει ο Σολωμός– δεν εγκαταλείπει παρά όταν ο Αννίβας είναι προ των πυλών. Ο κίνδυνος καραδοκεί. Παύει ο κίνδυνος; Σιωπητήριο σάλπισμα.

Και προ παντός όχι αυταπάτες. Που λέει και ο Αναγνωστάκης.

Άραγε γι’ αυτό σταμάτησε να γράφει;

Γι’ αυτό κι εγώ δεν γράφω πια

για να προσφέρω χάρτινα ντουφέκια... 

Τίτος Πατρίκιος.

Γράφει όμως για μια λύτρωση ατομική, να ρίξει λίγο φως στην πλαστογραφημένη μας ζωή.

Αυτός είναι ο ποιητής. Δεν το βάζει στα πόδια αλλά κρατάει μια θέση:

η θέση του μαχητή χωρίς τα όπλα. Η φαρέτρα δεν περιέχει πολεμικές τεχνικές, αλλά δεν παύει να παλεύει με το σκοτάδι. Όσο μπορεί, κι όσο αντέχει. Και αντέχει.

Αλέκα Κατσουλίδη

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα  (πηγή βιβλιοnet)

Η Αλέκα Κατσουλίδη γεννήθηκε στη Μεσσήνη Μεσσηνίας. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορικό-Αρχαιολογικό), και δίδαξε επί τριάντα δύο χρόνια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Έργα της:

Σοφοκλέους «Φιλοκτήτης»,έμμετρη μετάφραση, 1967,
τις ποιητικές συλλογές: «Απολιθώματα», 1973,
«Όψη κι ανάποδη», 1983, «Έπεα πτερόεντα», 1998,
«Το τίποτα του Καθενός», Εκδόσεις Φιλιππότη, 2008,
«΄Απτερος», Εκδόσεις Βεργίνα, 2013,
«Τι κι αν;» Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση 2015,
τα «Εφημερ(ιδ)ογραφήματα», 2019 και
Πρεσβυτέρα Ιωάννα, Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση, 2023.
Πεζά: «Άσπρο- μαύρο - stop», αυτοβιογραφία 2003,
«Σήμερα είναι…Χθες», μυθιστόρημα, Εκδόσεις ΑΛΜΑ, 2005,
«Ο Έφεδρος Φενεάτης», βιογραφία 2009,
«Η Εμμονή του Συνταγματάρχη»: Μυθιστόρημα, Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Τζο Πάτση, 2017
«Μικροί θεοί», Φιλοσοφικό δοκίμιο, Εκδόσεις Βεργίνα, 2013.

Επιμέλεια ανάρτησης: Σταυρούλα Δεκούλου

"Στη ράχη του γλάρου" του Γιάννη Αποστολίδη

Μια υπέροχη άνοιξη γραφής, με ανθισμένα νοήματα είναι η ποίηση του Γιάννη Αποστολίδη στην ποιητική του συλλογή "Στη ράχη του γλάρου" από τις εκδόσεις Φίλντισι. Νοήματα που ο ποιητής έχει αποστάξει αφού συνέλεξε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόταν από τη ζωή και φιλτράροντάς τις στον χρόνο μας τις προσέφερε σε ένα υπέροχο βιβλίο.

Όπως οι γλάροι έτσι και ο ποιητής μέσα από τους στίχους του ίπταται και κοιτά από ψηλά χωρίς να τον απορροφούν οι λεπτομέρειες, χωρίς να τον καταπίνει η συνήθεια, χωρίς να τον διαβρώνει η ιδιοτέλεια που έχουν κάποιοι να ξεχωρίζουν. Κοιτά εκ του μακρόθεν και στολίζει το κάδρο με στίχους ψυχής και με αυτούς μας κοινωνά.

Αυτή 'ναι η αγάπη.

Είναι δυο νούφαρα ανθισμένα στα μάτια σου

και μέσα τους η Άνοιξη.

Λυρικός και γεμάτος ευαισθησία γράφει ως να συνομιλεί προσωπικά στον κάθε αναγνώστη, ως να μου μαρτυρά κι εγώ να ασπάζομαι τις αλήθειες του δακρυσμένη. Γιατί όσο υμνεί την αγάπη, άλλο τόσο δεν παραβλέπει τον πόνο και το άδικο που ασχημονεί πάνω στους ανθρώπους.

'Οταν η καρδερίνα κλαίει πιασμένη στην ξόβεργα

δεν είναι που λογίζεται τη λευτεριά της.

Είναι γιατί το γεράκι παραμονεύει

κι αυτή δεν πρόλαβε στα μικρά της ακόμη

το πρώτο τους πέταγμα!

Ο ποιητής ταξιδεύει στη Σπάρτη, οδοιπορεί στην Τροία, μιλά με τους Αρχαίους τα νοήματα που κάποτε θεμελίωσαν την Ελλάδα. Εισπνέει τον αέρα των νυμφών και των αποσυρμένων τριήρων σκουπίζει τα δάκρυα. Μεστωμένες ιδέες ενδεδυμένοι οι στίχοι του διδάσκουν ενώ γύρω μας όλα γηράσκουν. Κι όμως η ποίηση του Γιάννη Αποστολίδη σαν νιόβγαλτο γλαροπούλι αντικρίζει και πάλι το γαλανό του Αιγαίου και τολμά να βουτά με ορμή στα απύθμενα νερά της ψυχής μας και να επιστρέφει αλώβητος και πάλι στον αφρό έχοντας καταφέρει να μας κοινωνήσει τις ανησυχίες του και την άνοιξη της ψυχής του.

Να ρουφάς την αγάπη

όπως την μυρωδιά από ένα κόκκινο τριαντάφυλλο

ή ένα άσπρο γιασεμί,

να ταξιδεύεις μαζί της

σαν να 'σουνα στη ράχη ενός ολόλευκου γλάρου,

που ξέρει να ισορροπεί

πάνω στα κύματα.

Έκλεισα το βιβλίο ευγνώμων.

Σταυρούλα Δεκούλου

20 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Δικαοσύνης - Η επίκαιρη ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη

20 Φεβρουαρίου - Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Δικαιοσύνης

Στις 10 Ιουνίου 2008, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ/ILO) υιοθέτησε ομόφωνα τη Διακήρυξη της ΔΟΕ για την Κοινωνική Δικαιοσύνη υπέρ μιας Δίκαιης Παγκοσμιοποίησης. Αυτή είναι η τρίτη σημαντική διακήρυξη αρχών και πολιτικών που εγκρίθηκε από τη Διεθνή Διάσκεψη Εργασίας από την ίδρυση της ΔΟΕ το 1919. Η Διακήρυξη του 2008 βασίζεται στη Διακήρυξη της Φιλαδέλφειας (1944) και στη Διακήρυξη για τις Θεμελιώδεις Αρχές και Δικαιώματα στην Εργασία (1998), εκφράζοντας το σύγχρονο όραμα της ΔΟΕ στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αναγνωρίζει ότι η κοινωνική ανάπτυξη και η κοινωνική δικαιοσύνη είναι απαραίτητες για την εδραίωση της ειρήνης και της ασφάλειας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Αντίστοιχα, η κοινωνική ανάπτυξη και η κοινωνική δικαιοσύνη δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς ειρήνη, ασφάλεια και σεβασμό όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών.

Στις 26 Νοεμβρίου 2007, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ όρισε την 20ή Φεβρουαρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Δικαιοσύνης, η οποία γιορτάζεται ετησίως από την 63η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης και έπειτα.

(πηγή: UNRIC)

Ναὶ ἀγαπημένη μου,
ἐμεῖς γι᾿ αὐτὰ τὰ λίγα κι ἁπλὰ πράγματα πολεμᾶμε
γιὰ νὰ μποροῦμε νά ῾χουμε μία πόρτα, ἕν᾿ ἄστρο, ἕνα σκαμνὶ
ἕνα χαρούμενο δρόμο τὸ πρωὶ
ἕνα ἤρεμο ὄνειρο τὸ βράδι.
Γιὰ νά ῾χουμε ἕναν ἔρωτα ποὺ νὰ μὴ μᾶς τὸν λερώνουν
ἕνα τραγούδι ποὺ νὰ μποροῦμε νὰ τραγουδᾶμε

Ὅμως αὐτοὶ σπᾶνε τὶς πόρτες μας
πατᾶνε πάνω στὸν ἔρωτά μας.
Πρὶν ποῦμε τὸ τραγούδι μας
μᾶς σκοτώνουν.

Μᾶς φοβοῦνται καὶ μᾶς σκοτώνουν.
Φοβοῦνται τὸν οὐρανὸ ποὺ κοιτάζουμε
φοβοῦνται τὸ πεζούλι ποὺ ἀκουμπᾶμε
φοβοῦνται τὸ ἀδράχτι τῆς μητέρας μας καὶ τὸ ἀλφαβητάρι τοῦ παιδιοῦ μας
φοβοῦνται τὰ χέρια σου ποὺ ξέρουν νὰ ἀγγαλιάζουν τόσο τρυφερὰ
καὶ νὰ μοχτοῦν τόσο ἀντρίκια
φοβοῦνται τὰ λόγια ποὺ λέμε οἱ δυό μας μὲ φωνὴ χαμηλωμένη
φοβοῦνται τὰ λόγια ποὺ θὰ λέμε αὔριο ὅλοι μαζὶ
μᾶς φοβοῦνται, ἀγάπη μου, καὶ ὅταν μᾶς σκοτώνουν
νεκροὺς μᾶς φοβοῦνται πιὸ πολύ. 

(απόσπασμα)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας - Τάσος Λειβαδίτης

Επιμέλεια ανάρτησης: Σταυρούλα Δεκούλου

Γρηγόρης Σακαλής, Πρόγραμμα

Κάποιοι ρυθμίζουν
τη ζωή μας
όπως προγραμματίζουν
έναν υπολογιστή
πόσο χρόνο θα δουλεύουμε
πόσα λεφτά θα παίρνουμε
χωρίς να τους νοιάζει
αν μας φτάνουν
αυτά είναι, σου λέει
άμα θες
υπάρχουν κι άλλοι
που περιμένουν
γι΄αυτή τη θέση
σ΄αυτή την μαύρη εποχή
της φτώχειας και της ανεργίας
όλοι σκύβουν το κεφάλι
για ένα κομμάτι ψωμί
κι ούτε περνάει απ' το μυαλό τους
να αντισταθούν.

Πορφυρό Μενεξελί της Φωτεινής Αζαμοπούλου

 

Ήταν στα μισά του Ιούλη όταν άρχισα να διαβάζω το "Πορφυρό Μενεξελί" και από το πρωί ένα δροσερό ανοιξιάτικο αεράκι φλέρταρε με την πένα μου. Προσπαθούσα να γράψω κι αντί για το μπλε της μελάνης πάνω στο χαρτί εμφανίζονταν κόκκινες και μαβιές πιτσιλιές. Παρατηρούσα να βλασταίνουν μικρές πόες που πριν προχωρήσω στην παρακάτω γραμμή είχαν κιόλας ωριμάσει και τις έβλεπα καθαρά πια πως ήταν ολόδροσοι μενεξέδες που με κοιτούσαν κατάματα και μαρτυρούσαν όλα όσα η Φωτεινή Αζαμοπούλου τους είχε ψιθυρίσει πριν τους φυτέψει στην τελευταία της ποιητική συλλογή,  «Πορφυρό Μενεξελί» των εκδόσεων Βεργίνα, Φεβρουάριος 2024.

Δεν δίστασε ούτε βαρέθηκε η δημιουργός να ξεχορταριάσει τη χέρσα γη της λογοτεχνίας,  που όλο και πληθαίνει πια γύρω μας κι ας επιμένουμε εμείς να καμαρώνουμε σαν να θωρούμε τους Κρεμαστούς Κήπους της Βαβυλώνας. Αφράτεψε το χώμα της γραφής και της σκέψης και μέσα τους φύτεψε σπόρους από πάντα αγαπημένους και διαλεχτούς μα τόσο σπάνιους στην εποχή μας, την επίπλαστη.

Η γράφουσα φορά κατάσαρκα την αυτογνωσία και τη φιλαλήθεια και ξεγυμνώνει τα αδύναμα και σαθρά σημεία του σήμερα. Στιγματίζει την έλλειψη της ανθρώπινης επαφής και της ελεύθερης βούλησης, την απομόνωση,  τον εγωκεντρισμό και τη μικροπρέπεια που στις μέρες μας έχουν απογειωθεί μιας και οι ιθύνοντες κρυμμένοι πίσω από μάσκες και οθόνες αποτινάζουν από πάνω τους και το τελευταίο ίχνος ντροπής και αυτοκηρύσσονται αέναοι.

Η Φωτεινή Αζαμοπούλου στο «Πορφυρό μενεξελί» μας προσφέρει μια ποίηση αληθινή και ανθρώπινη, γεμάτη από καταθέσεις ψυχής και μαρτυρίες τους κόσμου. Με γλώσσα απλή, όπως των μεγάλων και ξακουστών μας ποιητών συντάσσει με αγάπη και ταπεινότητα τους στίχους της και μας κοινωνά την ποίησή της. Δεν χρειάζεται να προστρέξεις σε λεξικά για να καταλάβεις την πνοή της γράφουσας, μιλά κατευθείαν στην ψυχή σου και συναντά τις δικές ανησυχίες και σκέψεις.

Κι αυτό κάνει τη γραφή της ποιήτριας αθάνατη στη συνείδηση και την σκέψη όποιου τη διαβάσει.

Καλοδιά(σ)βατο, αγαπημένη μου Φωτεινή το πόνημά σου. Σε ευχαριστώ για το υπέροχο ταξίδι στης ψυχής και της συνείδησης τα εσώτερα.